Hedendaagse kunst van 99 kunstenaars uit de regio Nijmegen zijn nu te zien in Museum Het Valkhof t/m 16 september 2018.

Maar liefst 99 hedendaagse kunstwerken van evenzoveel actuele kunstenaars zijn in deze tentoonstelling bij elkaar gebracht. Deze expositie komt voort uit het project ‘99+1 – vrije kunst in Nijmegen’ dat Nico Huijbregts, Inge Hondebrink en Pascale Companjen opzetten.

Nico Huijbregts selecteerde 99 kunstwerken en schreef bij elk stuk een tekst, vervolgens vroeg hij fotograaf Inge Hondebrink de kunstenaars te portretteren. Tekst en beeld zijn bijeen gebracht in een indrukwekkend boek, vormgegeven door Pascale Companjen. Er werken naar schatting 350 beeldend kunstenaars in Nijmegen en omstreken. Nico Huijbregts zocht hen op. Een aantal heeft een lange weg afgelegd, heeft bekendheid verworven tot soms ver buiten de stads- en landgrenzen. Anderen hebben net hun eerste schreden gezet op het pad van de kunst. In Museum Het Valkhof zijn de kunstwerken uit het boek nu ‘live’ te zien.

De ‘+1’ in de tentoonstellingstitel verwijst naar de onvolmaaktheid van het getal 99: de keuze is subjectief, er is voor iedereen ongetwijfeld een kunstwerk dat kan worden toegevoegd. Met ‘99+1’ laat Museum Het Valkhof de rijkdom aan actuele kunst uit de regio zien.

Bij de tentoonstelling is een interactieve PDF beschikbaar waarmee bezoekers fragmenten uit de teksten van Nico Huijbregts kunnen beluisteren.

Atelierroutes op 29 juli en 26 augustus
Speciaal voor deze hedendaagse tentoonstelling in Nijmegen zijn verschillende atelierroutes gemaakt. Je begint de dag met een bezoek aan ‘99+1’. Met een plattegrond en een lekkere snack op zak, ga je vervolgens op pad om een aantal ateliers in de stad te bezoeken. Eventueel kun je via www.nijmegenactief.nl een fiets huren. Kijk hier voor informatie over deelnemende kunstenaars, kosten en reserveren.

Het programma 'De Muzen' van lokale omroep RN7 stond volledig in het teken van het project '99+1'. Bekijk de uitzending hier: https://www.youtube.com/watch?v=LXarDAEoL6w&t=41s 

t/m 26 augustus 2018

De Gentse fotografe Lieve Blancquaert (1963) is gefascineerd door de manieren waarop al eeuwenlang emoties worden verbeeld. Voor deze presentatie zocht ze naar werken uit de collectie van Museum Het Valkhof die in dialoog kunnen gaan met haar werk.

Neem het indrukwekkende laatmiddeleeuwse beeld van Maria, die vol verdriet treurt om de dood van haar zoon. Blancquaert zet er een gefilmd portret tegenover van een moeder in Zaatari, een vluchtelingenkamp in Jordanië. Zij stelde deze moeder maar één vraag: ‘Vertel mij het leven van je zoon, vanaf het moment dat hij in je groeide tot vandaag.’ Zonder dat we haar verstaan, horen we haar angst en wanhoop, dat ze hem al twee jaar kwijt is en dat ze bang is dat ze hem niet meer vindt en nooit meer zal zien.

Of kijk naar de geschilderde kinderen uit de gegoede negentiende-eeuwse familie In de Betou. De confrontatie met het meisje dat zichzelf in haar armen sneed, is hard. Wat zien we in deze portretten, wat houden mensen verborgen aan onzichtbaar verdriet?

Net als kunstenaars van toen, laat Lieve Blancquaert ons kijken en luisteren, en denken over universele gevoelens van onmacht, angst en pijn.

t/m 2 september 2018 - prentenkabinet

Willem den Ouden (Haarlem 1928) is bekend als schilder en beschermer van het rivierenlandschap in de Betuwe. Daarnaast schildert hij portretten en zelfportretten. De afgelopen vijftig jaar maakte hij schilderijen, aquarellen, tekeningen en litho’s van het landschap aan de Waal bij Varik, waar hij sinds 1967 woont. Hij raakte gefascineerd door de uiterwaarden langs de Waal, de dijken, het stilstaande en het voorbij stromende water en de hoge hemel daarboven. 

De voortdurende verandering van wolkenluchten, de stralende zon, en licht en schaduw in het landschap wist hij als geen ander te vangen in zijn werk. In 1997 stopte Den Ouden met het maken van prenten omdat het hem fysiek te zwaar werd. Daarna bleef hij het landschap vastleggen in tekeningen en olieverfstudies. Sommige olieverfschetsen werkte hij in het atelier uit tot schilderijen. Sinds 2010 tekent Den Ouden niet meer buiten en schildert hij uitsluitend portretten.

In Museum Het Valkhof bevindt zich het vrijwel complete grafische oeuvre van Den Ouden. Ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van de kunstenaar presenteert het museum een selectie van de mooiste riviergezichten in verschillende technieken en uit diverse periodes.

In Museum Henriette Polak (Zutphen) en Stedelijk Museum Kampen zijn momenteel ook tentoonstellingen met het werk van Willem den Ouden te zien:

• De portretten van Willem den Ouden (Museum Henriette Polak - 17 maart t/m 1 juli 2018)
• Willem den Ouden  (Stedelijk Museum Kampen - 21 april t/m 1 juli 2018) 

Foto gemaakt door Koen Verheijden

Puzzel mee bij de ArcheoHotspot of ontdek de technische snufjes van de Romeinen. Ervaar het verleden van stad en regio en leer alles over de Romeinen en het vak archeologie in het ArcheoLab.

ArcheoHotspots

Wat gebeurt er ná een opgraving? Als de archeologen buiten niet meer aan het werk zijn, gaan de ontdekkingen binnen verder. Opgegraven glas, aardewerk, metaal en nog veel meer wordt gesorteerd, geplakt, gedetermineerd, getekend en beschreven. In de ArcheoHotspot kan iedereen meehelpen puzzelen aan het verleden van Nijmegen. Ervaring is niet nodig: schuif aan en doe mee! Er zijn altijd vrijwilligers aan het werk die uitleg geven over waar ze mee bezig zijn.

Wil je meer weten over een voorwerp dat je gevonden hebt? Of heb je andere vragen over archeologie? Ook daarmee kun je in de ArcheoHotspot terecht. Meer weten over de ArcheoHotspot? Klik dan hier!

Ontdek de Romeinen

Ook ontdek je in het ArcheoLab alles over het leven van de Romeinen! Leer een boog bouwen zonder cement, schiet met de katapult of word architect van je eigen Romeinse stad. Ga op ontdekkingstocht en ervaar zelf de technische snufjes uit de Romeinse tijd en hoe wij deze vandaag de dag nog steeds gebruiken. 

Met het nieuwe ArcheoLab wil Museum Het Valkhof jong en oud laten ervaren dat archeologie en Romeinen niet stoffig zijn en ver van ons afstaan, maar deel uitmaken van ons moderne leven. Het ArcheoLab is onderdeel van de nieuwe educatieve presentatie op de benedenverdieping van het museum. 

Geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar, maar zeker ook leuk voor volwassenen die zich weer even kind willen voelen! 

Wist u dat Museum Het Valkhof namens de provincie Gelderland het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten beheert? Deze imposante archeologische collectie omvat vele honderdduizenden scherven en fragmenten afkomstig van meer dan duizend vindplaatsen in Gelderland. Daarnaast bevinden zich in de depots bijzondere objecten zoals een zo goed als ‘nieuwe’ Romeinse houten ladder, een prachtig bronzen beeldje van de godin Minerva en een zilveren haarnaald uit de vroege middeleeuwen. Er komen nog steeds nieuwe vondsten bij en worden oude vondsten herontdekt in de depots. U krijgt nu de kans om een selectie van 25 topvondsten uit het Provinciaal Depot voor Bodemvondsten te bewonderen: van vuurstenen werktuigen uit de late Steentijd (ca. 12.000 voor Chr.) tot een grafplaat uit de 18de eeuw, allemaal vondsten met een bijzonder verhaal, die de rijke geschiedenis van Gelderland prachtig illustreren.

 
Bronzen beeldje van Minerva                          Romeinse houten ladder

Daarnaast heeft Museum Het Valkhof een uitgebreide archeologische collectie die tot de top van het Nederlandse cultuurbezit behoort. Vier eeuwen lang was Nijmegen de grootste en belangrijkste vestigingsplaats van de Romeinen in ons land. De talloze vondsten uit die tijd laten zien hoe militairen en burgers hier toen leefden.
Bewonder tijdens uw bezoek onder andere de godenpijler, de kantharos van Stevensweert, diverse Romeinse maskers en de bronzen portretkop van vermoedelijk keizer Traianus.

Trots op het verleden van Nijmegen staat aan de basis van de collectie oude kunst en cultuurgeschiedenis van Museum Het Valkhof: het verleden van deze bijzondere oude stad aan de Waal inspireerde het stadsbestuur al in de zeventiende eeuw tot opdrachten aan verschillende kunstenaars en ook tot het aanleggen van een stedelijke verzameling ‘oudheden’.

Uit deze collectie presenteert het museum nu een ruime selectie kunst uit de zeventiende tot en met de twintigste eeuw: van de beroemde geschilderde stadsplattegrond uit 1668-1669 door Hendrik Feltman tot het gezicht op Nijmegen van Eugène Lücker, van de zeventiende-eeuwse schandton waarmee overspelige mannen door de stad moesten lopen tot de brieventas van een officier in dienst van Napoleon, van een achttiende-eeuws familieportret van een burgemeestersgezin tot een in Nijmegen gebruikte sleepkoets uit de negentiende eeuw. Ook zelden getoonde kleine sculpturen en gebruiksvoorwerpen hebben een plaats in de opstelling.

Vanaf juni 2017 is in Museum Het Valkhof een unieke gouden Romeinse schat te bewonderen. De schat zal rond 460 na Chr. zijn begraven, niet lang vóór de definitieve val van het West-Romeinse rijk in 476. Detectorzoekers vonden het goud in een boomgaard in de Betuwe en seinden professionele archeologen in. Daarop volgde een kleine opgraving. Bijzonder is dat de vinders en de grondeigenaar de goudschat in langdurig bruikleen afstaan aan Museum Het Valkhof, zodat iedereen deze bijzondere vondst komende jaren kan bekijken.

De vondst
In het Gelderse Lienden (gemeente Buren) vonden detectorzoekers tussen 2012 en 2016 in totaal 31 gouden munten (solidi) uit de laat-Romeinse tijd. Zij meldden deze vondst aan archeologen van de Vrije Universiteit in Amsterdam.
In 2016 volgde daarop een kleine opgraving, waarbij de vindplaats nader werd onderzocht. Er werden graven aangetroffen uit de Midden-Bronstijd, ca. 1800 voor Chr.
De muntschat lijkt in een tijd van crisis begraven te zijn op een goed herkenbaar punt in het landschap, om later makkelijk terug te vinden. Mogelijk was die plek een toen nog zichtbare grafheuvel uit de Midden-Bronstijd.

 
De datering van de goudschat
In de 19de en begin van de 20ste eeuw zijn op dezelfde vindplaats zeker 11 gouden munten uit het eind van de 4de en eerste helft van de 5de eeuw gevonden. De schat heeft dus oorspronkelijk uit tenminste 42 goudstukken bestaan en is de grootste schat van solidi uit Nederland. De jongste munt, die in het verleden is gevonden, is van keizer Majorianus, die regeerde tussen 457-461 na Chr.

De betekenis van de schat
Het is bekend dat vanaf de late 4de eeuw Romeinse keizers en generaals militaire steun hebben gezocht bij Germaanse groepen, waaronder in onze streken de Franken, in ruil voor betalingen in goud.
De Liendense schat zal rond 460 na Chr. zijn begraven, kort voordat in 476 het West-Romeinse rijk definitief uiteenviel. Daarmee is deze schat de laatste Romeinse goudschat uit Nederland, die het einde van het Romeinse gezag in ons land markeert.

Een volgeling van Childerik?
Keizer Majorianus en zijn generaal Aegidius probeerden tussen 457 en 464 Gallië weer onder Romeins gezag te krijgen door oorlogen te voeren tegen Germaanse groepen, tegen het Visigothische en het Bourgondische rijk. In ruil voor goud, zochten zij, net als hun voorgangers, militaire steun bij de Franken in Noord-Gallië, waartoe ook Nederland behoorde.
Koning van het rijk van de Franken werd omstreeks 458 Childerik, die zijn vader Merovech opvolgde. De machtsbasis van het rijk lag rond de stad Doornik, waar Childerik’s uitzonderlijk rijke graf is teruggevonden. Hij steunde de Romeinen en zal goud hebben ontvangen om zijn volgelingen te kunnen belonen.
Mogelijk is de eigenaar van de schat van Lienden een volgeling van Childerik geweest. In ieder geval was het een belangrijke lokale Frankische leider.

 Wilt u meer weten over deze bijzondere vondst? Klik dan hier.

Museum Het Valkhof heeft een uitgebreide verzameling bodemvondsten uit Nijmegen en de provincie Gelderland. Ze geven een beeld van het menselijk leven in de regio, vanaf de oude steentijd, de Romeinse tijd, middeleeuwen tot en met de 19de eeuw.

Unieke Romeinse bodemvondsten
Door hun kwaliteit en diversiteit behoren de Romeinse bodemvondsten tot de top van het Nederlandse cultuurbezit. Vier eeuwen lang was Nijmegen de grootste en belangrijkste vestigingsplaats van de Romeinen in ons land. De talloze vondsten uit die tijd laten zien hoe militairen en burgers hier toen leefden.

Hoogtepunten zijn de kalkstenen godenpijler uit het begin van de jaartelling, de gezichtshelmen uit de eerste eeuw en vele topstukken van kunstnijverheid uit Romeinse graven van de eerste tot de vierde eeuw.

Enkele unieke objecten uit de  tijd van de Romeinen zijn van buiten Nijmegen en het Gelderse rivierengebied afkomstig: de bronzen portretkop van keizer Trajanus uit Xanten, de zilveren drinkbeker (kantharos) uit Stevensweert en de bronzen schildknop uit Blerick.

.

In het Gelders Archeologisch Centrum, gevestigd  aan de Museum Kamstraat 45 in Nijmegen, kunt u de permanente tentoonstelling 'Kunst van het vuur' bekijken. 

Onder de titel “Kunst van het vuur, productie van keramiek in Romeins Nijmegen” wordt voor het eerst een overzicht van de producten uit de Romeinse potten- en pannenbakkerijen van Nijmegen getoond. Dankzij bruiklenen van diverse instellingen, waaronder het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, kunnen topstukken zoals een mal voor het vormen van een Jupiterkop worden gepresenteerd. 

De Romeinen begonnen al in de tijd van keizer Augustus, kort voor begin van de jaartelling, met het vervaardigen van aardewerk in Nijmegen. In de eerste eeuw na Christus produceerden de soldaten van het 10de legioen aardewerk voor eigen gebruik en veel bouwmateriaal voor de bouw van het stenen legioenskamp op de Hunerberg. In de tweede en derde eeuw was dé centrale productieplaats van tegels en dakpannen van de hele provincie Neder-Germanië gevestigd op de De Holdeurn bij Berg en Dal. Meerdere honderdduizenden tegels en dakpannen werden hier per jaar voor de bouw van de Romeinse kampen (castella) langs de limes geproduceerd.

 

Openingstijden: dinsdag van 13.00-17.00 uur. 

Bezoekadres Gelders Archeologisch Centrum:
Museum Kamstraat 45
6522 GB Nijmegen

Foto's:

Boven:              Romeins aardewerk geproduceerd in en rond Nijmegen
Onder links:      Mal voor een Jupiterkop (collectie Rijksmuseum van Oudheden Leiden)
Onder rechts:   Positief uit mal voor een Jupiterkop